Kahve Demlemede Ajitasyon Stillerinin Farkları Nelerdir? - Sıkça Sorulan Sorular - Bölüm 7

[orkunustel]

Ajitasyon... Sevip de yapanların, sevmeyip de bırakanların çok olduğu, bana da sorusu çok sorulan konulardan biri.

Aylar önce başka bir Sıkça Sorulan Sorular videosu altında ajitasyon çeşitlerini 1/2 oranla ve Hario Switch gibi hibrid metodla denememi istemişti Can Bey. (Kendisi forumdamıdır bilmiyorum.) Soru kıyas anlamında ilgimi çekse de tüm genel ajitasyon sorularını kapsaması ve genel reçetemle de karşılaştırmasını kolay tasavvur etmek adına genel reçetem üzerinde ön demlemede karıştırmadan, ön demlemede karıştırarak, ön demlemede çalkalayarak üç demleme yapıp TDS, Ekstraksiyon ve duyu karşılaştırması yaptım kahveler arasında.

Umuyorum akılda kalan sorulardan birinin cevaplandığı, faydalı olacak bir yayın olmuştur.

Keyifli seyirler herkese!

 

[nuclearmoonrise]

Ajitasyon hakkında bir sorum var. Bu konu biraz boş kalmışken burdan sorayım istedim. Bu forumdaki hemen her kullanıcı gibi ben de herhangi bir eğitim almadım kahve üzerine ve hep videolardan gördüğüm kadarıyla demleme yapmaya çalıştım. Benim gördüğüm çoğu kişinin kahve yatağına yakından veya şapırdatmamak kaydıyla mümkün olduğunca yukarıdan döküş yapması. Açıkçası ben iki türlü de istediğim sonucu pek elde edemiyorum. Genelde gelişigüzel ve çok dikkat etmeden demleme yapıyorum. Çiçeklenme aşamasından sonraki döküşlerimde de son döküş harici kabarcıkların çıkmasını sağlamaya çalışarak şapır şupur demleme yapıyorum Çoğu kişi bunun yanlış olduğunu söyleyecektir sanırım ancak istediğim tatlara ancak bu şekilde erişebiliyorum. Yukarıdan ama nazik döküşler genelde az çözünmüş sonuçlar veriyor. Tam bir soru olmadı ancak bu konu hakkındaki görüşlerinizi vaktiniz olduğunda iletebilirseniz sevinirim Orkun Bey.

 

[orkunustel]

Ajitasyon hakkında bir sorum var. Bu konu biraz boş kalmışken burdan sorayım istedim. Bu forumdaki hemen her kullanıcı gibi ben de herhangi bir eğitim almadım kahve üzerine ve hep videolardan gördüğüm kadarıyla demleme yapmaya çalıştım. Benim gördüğüm çoğu kişinin kahve yatağına yakından veya şapırdatmamak kaydıyla mümkün olduğunca yukarıdan döküş yapması. Açıkçası ben iki türlü de istediğim sonucu pek elde edemiyorum. Genelde gelişigüzel ve çok dikkat etmeden demleme yapıyorum. Çiçeklenme aşamasından sonraki döküşlerimde de son döküş harici kabarcıkların çıkmasını sağlamaya çalışarak şapır şupur demleme yapıyorum Çoğu kişi bunun yanlış olduğunu söyleyecektir sanırım ancak istediğim tatlara ancak bu şekilde erişebiliyorum. Yukarıdan ama nazik döküşler genelde az çözünmüş sonuçlar veriyor. Tam bir soru olmadı ancak bu konu hakkındaki görüşlerinizi vaktiniz olduğunda iletebilirseniz sevinirim Orkun Bey.

Selamlar. Çok güzel noktalara değinmişsiniz. Cevabı biraz uzun olacak.

Beş yıllık 2 Dünya 4 Ulusal yarışma deneyimlerimden neleri başarıp, neleri kaçırdığımı, başaramadığımı, başaran ve başaramayan onlarca uluslararası insanın deneyimlerini inceleyerek öğrendiğim tek bir sonuç var. Kahvede tek bir doğru yoktur. O sebeple yanlıştır doğrudur gibi genel geçer kanılar kahve konusunda beni oldukça korkutur. Peki tek bir yanlış ya da doğru yoksa neler var? Olumsuz sonuçlara yol açacak sebepler ve bu sebepleri oluştururken kullandığımız parametrelerin kolaylığı ya da zorluğu. Bununla ilgili ilk SSS videomun sonunda benimle fikren bire bir aynı ve bire bir zıt iki görüşte iki video önermiştim, onları da izlemenizi tavsiye ederim. Çünkü o videolar da benim videolarımda gösterecek ki, iyiye ulaşmak için gerçekten de bir çok yöntem var. Amaç iyiye ulaşmak için yöntemleri geliştirirken risk payını en aza indirmek.

Ben eğer yarışma için çalışmıyorsam normal demlemelerimde şiddetim saniyede bu kadar döküş olacak diye bir döküş sergilemiyorum. Yada sanimetre olarak şu kadar yukarıdan şu kadar aşağıdan olacak diye de bir hedef koymuyorum. Videolarımın çoğunda gördüğünüz döküşler gayri ihtiyari uyguladığım, el alışkanlığım olan döküşler. Evet yaptığınıza yanlış diyecek kişilerin niye yanlış diyeceği de malumdur, ajitasyonu kontrolsüz arttırıyor denir. Doğrudur da yanlışlayamam ancak şunu söyleyebilirim, çoğu SSS videomda çeşitli parametrelerin ekstraksiyona nasıl etki ettiğini gördüğümüzde tek tek her bir parametrenin ekstraksiyon arttırıcı ya da azaltıcı gücü tek başına az. Birleştiklerinde dramatik farklar yaratıyorlar. Ben niye çok tepeden şiddetli veya çok tepeden şiddetsiz dökmüyorum? Yatağı ajite etme çekincesinden ziyade demleme esnasında yataktaki partiküllerin dağılımını kontrolsüz yönlendirmekten ve o partiküllerin birbirine kenetlenmesinden çekiniyorum. (Toz partiküller fazla ajitasyonda birbirine gereğinden fazla kenetlenirse duvarlarda ve dipte tıkanmaya sebep olacaktır.)

Yukarıdan ince veya yakından ince dökersek az ajitasyon elbette şiddetli döküşe, vurdurarak döküşe göre daha az olur ama ince döktük diye ekstraksiyon az çıkacak diye kesin birşey yok. Çünkü amacınız ekstraksiyonu arttırmak ise, su sıcaklığını yükseltebilir, öğütmenizi ekstraksiyon arttırıcı yönde kalibre edebilir, döküş basamaklarınızı arttırabilir, su oranınızı arttırabilir, dışarıdan müdahale ile ajitasyonu arttırabilirsiniz. Ekstraksiyon arttırmak için parametre çok. Azaltmak için de parametre çok. O sebeple bir parametre şunu yapıyor diye çekinip, diğer parametreleri aynı tutarak ekstraksiyonu arttırmaya gitmek yerine, tek tek parametrelerle sıra sıra oynayarak ekstraksiyonu arttırmayı denemek daha verimli bir sonuç almanıza yardımcı olacaktır. Bununla birlikte stilinizi, tekniğinizi hata payı riskini en aza indirecek şekilde kurgulamanız en hızlı ve faydalı sonucu almanıza yardımcı olacaktır. (Burada yukarıdan şiddetli döküşün kanallamaya sebebiyet verebileceğini hatırlatmak isterim.)

Daha sorularınız var ise ay sonu tadımımıza katılırsanız çok sevinirim. Tadım esnasında ve sonrasında soru cevap da yapacağız. Uzun zaman sonra yeniden Zoom üstünden de olsa forumla bir araya geleceğiz.

 

[nuclearmoonrise]

Selamlar. Çok güzel noktalara değinmişsiniz. Cevabı biraz uzun olacak.

Beş yıllık 2 Dünya 4 Ulusal yarışma deneyimlerimden neleri başarıp, neleri kaçırdığımı, başaramadığımı, başaran ve başaramayan onlarca uluslararası insanın deneyimlerini inceleyerek öğrendiğim tek bir sonuç var. Kahvede tek bir doğru yoktur. O sebeple yanlıştır doğrudur gibi genel geçer kanılar kahve konusunda beni oldukça korkutur. Peki tek bir yanlış ya da doğru yoksa neler var? Olumsuz sonuçlara yol açacak sebepler ve bu sebepleri oluştururken kullandığımız parametrelerin kolaylığı ya da zorluğu. Bununla ilgili ilk SSS videomun sonunda benimle fikren bire bir aynı ve bire bir zıt iki görüşte iki video önermiştim, onları da izlemenizi tavsiye ederim. Çünkü o videolar da benim videolarımda gösterecek ki, iyiye ulaşmak için gerçekten de bir çok yöntem var. Amaç iyiye ulaşmak için yöntemleri geliştirirken risk payını en aza indirmek.

Ben eğer yarışma için çalışmıyorsam normal demlemelerimde şiddetim saniyede bu kadar döküş olacak diye bir döküş sergilemiyorum. Yada sanimetre olarak şu kadar yukarıdan şu kadar aşağıdan olacak diye de bir hedef koymuyorum. Videolarımın çoğunda gördüğünüz döküşler gayri ihtiyari uyguladığım, el alışkanlığım olan döküşler. Evet yaptığınıza yanlış diyecek kişilerin niye yanlış diyeceği de malumdur, ajitasyonu kontrolsüz arttırıyor denir. Doğrudur da yanlışlayamam ancak şunu söyleyebilirim, çoğu SSS videomda çeşitli parametrelerin ekstraksiyona nasıl etki ettiğini gördüğümüzde tek tek her bir parametrenin ekstraksiyon arttırıcı ya da azaltıcı gücü tek başına az. Birleştiklerinde dramatik farklar yaratıyorlar. Ben niye çok tepeden şiddetli veya çok tepeden şiddetsiz dökmüyorum? Yatağı ajite etme çekincesinden ziyade demleme esnasında yataktaki partiküllerin dağılımını kontrolsüz yönlendirmekten ve o partiküllerin birbirine kenetlenmesinden çekiniyorum. (Toz partiküller fazla ajitasyonda birbirine gereğinden fazla kenetlenirse duvarlarda ve dipte tıkanmaya sebep olacaktır.)

Yukarıdan ince veya yakından ince dökersek az ajitasyon elbette şiddetli döküşe, vurdurarak döküşe göre daha az olur ama ince döktük diye ekstraksiyon az çıkacak diye kesin birşey yok. Çünkü amacınız ekstraksiyonu arttırmak ise, su sıcaklığını yükseltebilir, öğütmenizi ekstraksiyon arttırıcı yönde kalibre edebilir, döküş basamaklarınızı arttırabilir, su oranınızı arttırabilir, dışarıdan müdahale ile ajitasyonu arttırabilirsiniz. Ekstraksiyon arttırmak için parametre çok. Azaltmak için de parametre çok. O sebeple bir parametre şunu yapıyor diye çekinip, diğer parametreleri aynı tutarak ekstraksiyonu arttırmaya gitmek yerine, tek tek parametrelerle sıra sıra oynayarak ekstraksiyonu arttırmayı denemek daha verimli bir sonuç almanıza yardımcı olacaktır. Bununla birlikte stilinizi, tekniğinizi hata payı riskini en aza indirecek şekilde kurgulamanız en hızlı ve faydalı sonucu almanıza yardımcı olacaktır. (Burada yukarıdan şiddetli döküşün kanallamaya sebebiyet verebileceğini hatırlatmak isterim.)

Daha sorularınız var ise ay sonu tadımımıza katılırsanız çok sevinirim. Tadım esnasında ve sonrasında soru cevap da yapacağız. Uzun zaman sonra yeniden Zoom üstünden de olsa forumla bir araya geleceğiz.

Evet, daha kontrollü bir döküş yaptığımda toplam demleme süresinin belirgin bir düzeyde azaldığını gözlemliyorum ben de. Belki dediğiniz gibi bu noktada çözünmeyi arttırmak için başka parametrelerle oynamalıyım. Bu konuda denemeler yapacağım.

Toplu alıma katılmak için fırsat bulabilirsem de elbette ay sonu tadımında yer almak isterim. Bu kadar işinizin gücünüzün arasında oldukça özenli bir cevap verdiğiniz için çok teşekkürler.

 

[orkunustel]

Evet, daha kontrollü bir döküş yaptığımda toplam demleme süresinin belirgin bir düzeyde azaldığını gözlemliyorum ben de. Belki dediğiniz gibi bu noktada çözünmeyi arttırmak için başka parametrelerle oynamalıyım. Bu konuda denemeler yapacağım.

Toplu alıma katılmak için fırsat bulabilirsem de elbette ay sonu tadımında yer almak isterim. Bu kadar işinizin gücünüzün arasında oldukça özenli bir cevap verdiğiniz için çok teşekkürler.

Denemelerinizi bu konu altında paylaşırsanız yardımcı olmaya devam edebilirim hem de konuyu okuyanlara da faydası olur bu deneyimlerin ve paylaşımların.

Katılamazsanız bile toplu alıma yine de soru cevap için yayına katılabilirsiniz problem olmaz bence.

 

[Alizrl]

Merhaba sevgili @nuclearmoonrise en de bir iki şey söylemek isterim. Orkun Üstel'e ayıp olmaz umarım söylediklerinin üstüne söylemem

Döküşlerin kahve yatağına etkileriyle ilgili yabancı bir sitedeki yazıyı forumda paylaşmıştım. Fakat o kadar detaylı yazı yazmama rağmen döküşlerin çok önemli parametre olduğunu düşünmeme rağmen ben de akış hızı şu kadar ml/s yüksekliğim şu kadar cm olmalı diye hesap edip demleme yapmıyorum. O yazıyı paylaşmamdaki amacım sadece ne gibi etkileri oluyor onu göstermekti. Çünkü döküşlerin etkilerini ve hemen hemen nasıl dökülmesi gerektiğini bilmek her demlemede tutarlı sonuç almaya yardımcı oluyor, en önemlisi tutarlı sonuç almak. Hiç bir zaman bu kahveyi şu yükseklikten döküp su kadar ajite etmem gerekiyor diye hesap etmedim (sadece nadiren ajitasyon sevmeyen kahvelerle karşılaştığımda nasıl döküşümü değiştirmem gerekiyor diye plan yapıyorum) zaten döküş stili zamanla oturup el alışkanlığı haline geliyor, motor fonksiyon

Her zaman diğer parametreleri değiştirerek sonuca ulaşmak (doğru bir döküş ile) daha sağlıklı sonuç veriyor.
Ek olarak döküşün en önemli etkilerinden biri düzgün ve eşit demleme yapmak. Kötü bir döküş bölgesel kanallanmalara. Aynı anda hem az hem de fazla çözümüş kahve elde etmeye bile sebep olabilir.

 

[orkunustel]

Merhaba sevgili @nuclearmoonrise en de bir iki şey söylemek isterim. Orkun Üstel'e ayıp olmaz umarım söylediklerinin üstüne söylemem

Döküşlerin kahve yatağına etkileriyle ilgili yabancı bir sitedeki yazıyı forumda paylaşmıştım. Fakat o kadar detaylı yazı yazmama rağmen döküşlerin çok önemli parametre olduğunu düşünmeme rağmen ben de akış hızı şu kadar ml/s yüksekliğim şu kadar cm olmalı diye hesap edip demleme yapmıyorum. O yazıyı paylaşmamdaki amacım sadece ne gibi etkileri oluyor onu göstermekti. Çünkü döküşlerin etkilerini ve hemen hemen nasıl dökülmesi gerektiğini bilmek her demlemede tutarlı sonuç almaya yardımcı oluyor, en önemlisi tutarlı sonuç almak. Hiç bir zaman bu kahveyi şu yükseklikten döküp su kadar ajite etmem gerekiyor diye hesap etmedim (sadece nadiren ajitasyon sevmeyen kahvelerle karşılaştığımda nasıl döküşümü değiştirmem gerekiyor diye plan yapıyorum) zaten döküş stili zamanla oturup el alışkanlığı haline geliyor, motor fonksiyon

Her zaman diğer parametreleri değiştirerek sonuca ulaşmak (doğru bir döküş ile) daha sağlıklı sonuç veriyor.
Ek olarak döküşün en önemli etkilerinden biri düzgün ve eşit demleme yapmak. Kötü bir döküş bölgesel kanallanmalara. Aynı anda hem az hem de fazla çözümüş kahve elde etmeye bile sebep olabilir.

Estağfurullah Ali Bey. Zira hemen hemen aynı şeyleri söylemişiz zaten. Ki farklı şeyleri de söyleseniz ayıbı olmaz, gelişimi sağlar.