raistlin
Üye
@kahveanalisti
Merhaba Berker, Merhaba Arkadaşlar,
Kullanıcılar tarafından iyi niyetle yapılan her türlü teste, her türlü incelemeye inanılmaz sempatiyle yaklaşıyorum. Berker de kahveden profesyonel bir beklentisi olmadan keyif aldığını bildiğim, daha önce yüzyüze sohbet etme şansı bulduğum ve ortak ithalat / ihracat deneyimlerimiz sebebiyle de ara ara dertleştiğimiz bir arkadaşım.
Aynı zamanda sıkı da bir müşterimiz!
Yine de testler, incelemeler yapılırken teknik daha büyük altyapılar ya da deneyimler gerekebiliyor. Markalardan, modellerden ve kıyaslardan bağımsız olarak söylüyorum bunu. Ve yine söylediğim sadece öğütücüler ya da partikül dağılım analizleriyle sınırlı değil. Burada söz konusu olan bütünlüklü, bilimsel bir analiz değil zaten, belki anektodal bir yaklaşım ve basit değerlendirme, ancak eksikleri var. Objektif olarak daha doğru yaklaşım ve yorumlama daha gerçekçi ve isabetli olacaktır.
Elekler arkaik sistemlerdir, bu konuda artık gerçekten bilgilenmemiz gerekiyor. Farklı etkinliklerdeki seminerlerde çok detaylıca da anlatıyorum zaten. Kimseyi boğmadan olabildiğince bilgi vermeyece çalışacağım yine. Elekler bütüncül ve çok boyutlu bilimsel yaklaşımlar için değil, basit ve kaba ayrıştırmalar için kullanılabilir ancak.
Elekler statikten muzdariptir, elekler tıkanmadan muzdariptir, elekler sarsıntı süresinden muzdariptir. Elekler genel olarak muzdariptir arkadaşlar! Elekler tamamen işlevsiz midir? Hayır, böyle bir şey söylemiyorum. Çok aşırı miktarda ince ya da kalın partikülleri kabaca ayrıştırmada kullanabilirsiniz, ancak eleklerin detaylı ve çok boyutlu sonuçlar vermesini beklemeyin lütfen. Bunu her açıdan objektifçe belirtiyorum, herhangi bir değirmenin elek testinin iyi ya da kötü olmasına göre değil.
Elekler elediğiniz partiküllerin sferik ve düzenli şekillerde olmasını gerektirir. Böylesi ideal bir dünyada muhtemelen çok daha işe yarar olurlardı. Oysa kahve çekirdekleri öğütülürken binbir parçaya bölünür ve inanılmaz düzensiz şekillerde görünür. Hassas mikroskoplar altında incelediğinizde ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız. Nasıl ki size dışarıdan baktığınızda kusursuz bir eliptik üç boyutlu matriks olan kahve çekirdeği detaylı incelemede selülozik ve düzensiz duvarlardan, boşluklardan, liflerden oluşur bir karmaşa halinde özünü gösteriyorsa; öğütülmüş kahve partikülleri de binbir biçimdedir. Çoğunlukla bu şekillere bir isim, tanım vermekte zorlanırsınız. Haritalardaki düzensiz kenarları düşünün, aynen o şekilde. Kimisi enine, kimisi boyuna, kimisi inanılmaz pürüzlü ve dikensi, kimisi daha derinlemesine boyutlu, sferik ve hatta bombeli. Hayal gücünüz kadar farklı şekilde partikül bulabilirsiniz öğütülmüş kahve içerisinde. Dolayısıyla tek bir partikül birçok farklı boyutta segmentten oluşur. Bu durumda ne yapacak elek? Neye göre eleyecek, neye göre ayrıştıracak? Ayrıştıramaz.
Elekler statikten yana dertlidir. Kahve partikülleri zaten öğütürken oluşan statikten dolayı büyük partiküllere yapışık vaziyette çokça ince partikül barındırır. Duruma bir de elek sallama hareketi yüzünden oluşan enerjiyi eklediğiniz olay iyice karışır. Bir başka nokta da eleklerin besleme yani kahveyle yüklenmesi sırasında herhangi bir hava ayrıştırma sistemi kullanamıyor olmasıdır.
Elekler tıkanmaktan yana da gamlıdır arkadaşlar. Toz olarak ayrıştırdığınız şeyin tam olarak tanımı nedir? Kaç mikron altını toz olarak tanımlıyoruz? Gerçekten 400 mikron altı mıdır toz ya da Kruve veya bir başka eleğin herhangi bir mikron ölçüsünde tanımlaması neyin sonucudur? Neden referansımız budur? Gerçekçi bir yaklaşımla toz denilen hadisenin hücresel bütünlüğü bozulmuş çok ince partiküller olduğu söylenebilir. Kabaca 50-100 mikron bandı olarak tanımlanabilir. Bu da üzerinde tamamen bir uzlaşı sağlanmış alan değil henüz, ama çok daha gerçekçi bir yaklaşım olduğu aşikar.
Eleklerle 100 mikron altını nasıl ölçeceksiniz, sorabilir miyim? Tüm bu bahsettiğim hadiseler yüzünden bunu güvenilir, etkili ve tekrar edilebilir biçimde gerçekleştirmeniz çok ama çok zordur. O yüzden naçizane tavsiyem herhangi bir kahve partikül boyutu dağılımı grafiği gördüğünüzde dağılım analizindeki minimum partikül boyutu referansına bir bakmanızdır. Açıkça söyleyebilirim ki 100 mikron altını analiz edebilmek zordur, spesifik sistemler gerekitir. Arkaik bir elekten çok daha ötesini.
Eleklerden öte lazer difraksiyon kullanabilirsiniz. Yeterli mi? Hayır. Lazer difraksiyon yöntemi parçacıklar üzerine düşürülen belirli çaptaki lazer ışıklarının partikülleri ölçmesini hedefleyerek yapılan analiz işlemidir. Bu işlem de yine partikül şekillerinin düzenli biçimde olmasını esas alır. Fakat çok daha hızlıdır, böyle daha gelişmiş sistemlerde statik yapışmaları ayrıştırmak için besleme kanallarında hava ayrıştırma sistemleri kullanabilir, daha güvenilirdir, ama eksiktir.
Eksik olan noktada devreye dijital görsel analiz sistemleri giriyor. Bu sistemler lazer difraksiyon sistemleriyle bütünleşik çalıştığında mevcut teknoloji içinde mümkün olan en ileri ve doğru sonuçları veriyor. Bu sistemler bir veya birden fazla yüksek performanslı kamera içeriyor. Kameralar şekilleri analiz edebilmek için dakikada 3-4 bin civarında full frame fotoğraf çekiyor. Bu fotoğraflar sayesinde partiküllerin gerçek şekilleri üzerinden analizler yapılabiliyor. Elek ya da difraksiyondaki gibi varsayımsal ölçülerden değil. Gerçek şekillerden ve segment segment değişken ölçülerden. Bu sistemlerin kullandığı kompleks algoritma ve yazılımlar küresellik, uzunluk, çok boyutluluk, yoğunluk vb hesapları yapıp difraksiyon verilerini de kullanarak daha tutarlı, tekrar edilebilir sonuçlar veriyor. Üstelik bu testler de defalarca defalarca gerçekleştirilip ortalamalar alınarak kullanılıyor çoğu zaman. Yine tekrar edilebilirlik ve güvenilir ölçüm açısından.
Ezcümle, elekler esas değildir. Yine de belirttiğim gibi basit ayrıştırmalar için kullanılabilir. Comandante elek testinde Berker'in ince partiküllere göre çok daha fazla miktarda kalın partikül aldığını görüyorum. Elekleri kendi içinde düşündüğümüzde de burada durum tutarlı değil. Bu senaryo ilgili partikül ayrıştırmasında daha dengeli ve iyi bir sonuç almak için öğütme ayarının incelmesi gerektiğiniz gösteriyor.
Farklı öğütücüler farklı aralıklarda başka türlü davranış ve performans gösterebilir. Dolayısıyla esas olan öğütücüleri aynı ayara getirmeye çalışmak değil, mevcut herhangi bir öğütücünün tepe performans noktasına göre hareket etmektir. Sık sık belirttiğim gibi, sizin için gerekli olan farklı öğütücüler arasındaki kıyaslamalı ayar noktalarından çok kendi cihazlarınızı iyi tanımanız ve en iyi biçimde bu cihazlardan istifade edebilecek noktaları deneyimlemenizdir. Comandante çok daha ince ayarlarda dahi bu testlerde toz olarak adlandırılan şeylerden pek yakınmaz.
Aynı eleklerden geçirilimiş ama farklı öğütücülerde öğütülmüş kahveler başka türlü tadım analizi sonuçları veriyor, başka türlü çözülme değerleri veriyor, başka türlü deneyimler yaşatıyor. Bunu unutmamamız önemli. Yoksa şu halde marka, modelden bağımsız tüm öğütücülerin çıktıları basit eleklerle hızlıca ayrıştırılsaydı extraction ve sensor açıdan tüm sonuçlar daima aynı çıkardı.
Umarım boğmamışımdır sizleri.
Herkese Sevgiler.
Ek olarak da Comandante'de yapılmış ve mevcut en ileri sistemlerden birini kullanan bir grafik sonucunu ekliyorum. Ditting 804 ve Comandante Nitro Blade.
Merhaba Berker, Merhaba Arkadaşlar,
Kullanıcılar tarafından iyi niyetle yapılan her türlü teste, her türlü incelemeye inanılmaz sempatiyle yaklaşıyorum. Berker de kahveden profesyonel bir beklentisi olmadan keyif aldığını bildiğim, daha önce yüzyüze sohbet etme şansı bulduğum ve ortak ithalat / ihracat deneyimlerimiz sebebiyle de ara ara dertleştiğimiz bir arkadaşım.
Aynı zamanda sıkı da bir müşterimiz!Yine de testler, incelemeler yapılırken teknik daha büyük altyapılar ya da deneyimler gerekebiliyor. Markalardan, modellerden ve kıyaslardan bağımsız olarak söylüyorum bunu. Ve yine söylediğim sadece öğütücüler ya da partikül dağılım analizleriyle sınırlı değil. Burada söz konusu olan bütünlüklü, bilimsel bir analiz değil zaten, belki anektodal bir yaklaşım ve basit değerlendirme, ancak eksikleri var. Objektif olarak daha doğru yaklaşım ve yorumlama daha gerçekçi ve isabetli olacaktır.
Elekler arkaik sistemlerdir, bu konuda artık gerçekten bilgilenmemiz gerekiyor. Farklı etkinliklerdeki seminerlerde çok detaylıca da anlatıyorum zaten. Kimseyi boğmadan olabildiğince bilgi vermeyece çalışacağım yine. Elekler bütüncül ve çok boyutlu bilimsel yaklaşımlar için değil, basit ve kaba ayrıştırmalar için kullanılabilir ancak.
Elekler statikten muzdariptir, elekler tıkanmadan muzdariptir, elekler sarsıntı süresinden muzdariptir. Elekler genel olarak muzdariptir arkadaşlar!
Elekler tamamen işlevsiz midir? Hayır, böyle bir şey söylemiyorum. Çok aşırı miktarda ince ya da kalın partikülleri kabaca ayrıştırmada kullanabilirsiniz, ancak eleklerin detaylı ve çok boyutlu sonuçlar vermesini beklemeyin lütfen. Bunu her açıdan objektifçe belirtiyorum, herhangi bir değirmenin elek testinin iyi ya da kötü olmasına göre değil.Elekler elediğiniz partiküllerin sferik ve düzenli şekillerde olmasını gerektirir. Böylesi ideal bir dünyada muhtemelen çok daha işe yarar olurlardı. Oysa kahve çekirdekleri öğütülürken binbir parçaya bölünür ve inanılmaz düzensiz şekillerde görünür. Hassas mikroskoplar altında incelediğinizde ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız. Nasıl ki size dışarıdan baktığınızda kusursuz bir eliptik üç boyutlu matriks olan kahve çekirdeği detaylı incelemede selülozik ve düzensiz duvarlardan, boşluklardan, liflerden oluşur bir karmaşa halinde özünü gösteriyorsa; öğütülmüş kahve partikülleri de binbir biçimdedir. Çoğunlukla bu şekillere bir isim, tanım vermekte zorlanırsınız. Haritalardaki düzensiz kenarları düşünün, aynen o şekilde. Kimisi enine, kimisi boyuna, kimisi inanılmaz pürüzlü ve dikensi, kimisi daha derinlemesine boyutlu, sferik ve hatta bombeli. Hayal gücünüz kadar farklı şekilde partikül bulabilirsiniz öğütülmüş kahve içerisinde. Dolayısıyla tek bir partikül birçok farklı boyutta segmentten oluşur. Bu durumda ne yapacak elek? Neye göre eleyecek, neye göre ayrıştıracak? Ayrıştıramaz.
Elekler statikten yana dertlidir. Kahve partikülleri zaten öğütürken oluşan statikten dolayı büyük partiküllere yapışık vaziyette çokça ince partikül barındırır. Duruma bir de elek sallama hareketi yüzünden oluşan enerjiyi eklediğiniz olay iyice karışır. Bir başka nokta da eleklerin besleme yani kahveyle yüklenmesi sırasında herhangi bir hava ayrıştırma sistemi kullanamıyor olmasıdır.
Elekler tıkanmaktan yana da gamlıdır arkadaşlar. Toz olarak ayrıştırdığınız şeyin tam olarak tanımı nedir? Kaç mikron altını toz olarak tanımlıyoruz? Gerçekten 400 mikron altı mıdır toz ya da Kruve veya bir başka eleğin herhangi bir mikron ölçüsünde tanımlaması neyin sonucudur? Neden referansımız budur? Gerçekçi bir yaklaşımla toz denilen hadisenin hücresel bütünlüğü bozulmuş çok ince partiküller olduğu söylenebilir. Kabaca 50-100 mikron bandı olarak tanımlanabilir. Bu da üzerinde tamamen bir uzlaşı sağlanmış alan değil henüz, ama çok daha gerçekçi bir yaklaşım olduğu aşikar.
Eleklerle 100 mikron altını nasıl ölçeceksiniz, sorabilir miyim? Tüm bu bahsettiğim hadiseler yüzünden bunu güvenilir, etkili ve tekrar edilebilir biçimde gerçekleştirmeniz çok ama çok zordur. O yüzden naçizane tavsiyem herhangi bir kahve partikül boyutu dağılımı grafiği gördüğünüzde dağılım analizindeki minimum partikül boyutu referansına bir bakmanızdır. Açıkça söyleyebilirim ki 100 mikron altını analiz edebilmek zordur, spesifik sistemler gerekitir. Arkaik bir elekten çok daha ötesini.
Eleklerden öte lazer difraksiyon kullanabilirsiniz. Yeterli mi? Hayır. Lazer difraksiyon yöntemi parçacıklar üzerine düşürülen belirli çaptaki lazer ışıklarının partikülleri ölçmesini hedefleyerek yapılan analiz işlemidir. Bu işlem de yine partikül şekillerinin düzenli biçimde olmasını esas alır. Fakat çok daha hızlıdır, böyle daha gelişmiş sistemlerde statik yapışmaları ayrıştırmak için besleme kanallarında hava ayrıştırma sistemleri kullanabilir, daha güvenilirdir, ama eksiktir.
Eksik olan noktada devreye dijital görsel analiz sistemleri giriyor. Bu sistemler lazer difraksiyon sistemleriyle bütünleşik çalıştığında mevcut teknoloji içinde mümkün olan en ileri ve doğru sonuçları veriyor. Bu sistemler bir veya birden fazla yüksek performanslı kamera içeriyor. Kameralar şekilleri analiz edebilmek için dakikada 3-4 bin civarında full frame fotoğraf çekiyor. Bu fotoğraflar sayesinde partiküllerin gerçek şekilleri üzerinden analizler yapılabiliyor. Elek ya da difraksiyondaki gibi varsayımsal ölçülerden değil. Gerçek şekillerden ve segment segment değişken ölçülerden. Bu sistemlerin kullandığı kompleks algoritma ve yazılımlar küresellik, uzunluk, çok boyutluluk, yoğunluk vb hesapları yapıp difraksiyon verilerini de kullanarak daha tutarlı, tekrar edilebilir sonuçlar veriyor. Üstelik bu testler de defalarca defalarca gerçekleştirilip ortalamalar alınarak kullanılıyor çoğu zaman. Yine tekrar edilebilirlik ve güvenilir ölçüm açısından.
Ezcümle, elekler esas değildir. Yine de belirttiğim gibi basit ayrıştırmalar için kullanılabilir. Comandante elek testinde Berker'in ince partiküllere göre çok daha fazla miktarda kalın partikül aldığını görüyorum. Elekleri kendi içinde düşündüğümüzde de burada durum tutarlı değil. Bu senaryo ilgili partikül ayrıştırmasında daha dengeli ve iyi bir sonuç almak için öğütme ayarının incelmesi gerektiğiniz gösteriyor.
Farklı öğütücüler farklı aralıklarda başka türlü davranış ve performans gösterebilir. Dolayısıyla esas olan öğütücüleri aynı ayara getirmeye çalışmak değil, mevcut herhangi bir öğütücünün tepe performans noktasına göre hareket etmektir. Sık sık belirttiğim gibi, sizin için gerekli olan farklı öğütücüler arasındaki kıyaslamalı ayar noktalarından çok kendi cihazlarınızı iyi tanımanız ve en iyi biçimde bu cihazlardan istifade edebilecek noktaları deneyimlemenizdir. Comandante çok daha ince ayarlarda dahi bu testlerde toz olarak adlandırılan şeylerden pek yakınmaz.
Aynı eleklerden geçirilimiş ama farklı öğütücülerde öğütülmüş kahveler başka türlü tadım analizi sonuçları veriyor, başka türlü çözülme değerleri veriyor, başka türlü deneyimler yaşatıyor. Bunu unutmamamız önemli. Yoksa şu halde marka, modelden bağımsız tüm öğütücülerin çıktıları basit eleklerle hızlıca ayrıştırılsaydı extraction ve sensor açıdan tüm sonuçlar daima aynı çıkardı.
Umarım boğmamışımdır sizleri.
Herkese Sevgiler.
Ek olarak da Comandante'de yapılmış ve mevcut en ileri sistemlerden birini kullanan bir grafik sonucunu ekliyorum. Ditting 804 ve Comandante Nitro Blade.
